door Eveline Grosfeld en Henk Licher

Even terzijde van de Parkhavenkade ligt een groene strook waarin de Euromast staat, en even verderop het Tunnelgebouw van de Maastunnel. Beide gebouwen zijn aangewezen als Rijksmonument. En ze mogen er dan ook wezen, de Euromast als icoon van Rotterdam, tot ver over de grenzen bekend en terug te vinden op allerlei afbeeldingen en souvenirs.

Het Tunnelgebouw als monument van voorbeeldige ingenieurskwaliteit uit de dertiger jaren, gelukkig gespaard door het barbaarse bombardement dat Rotterdam zo geteisterd heeft. Vlak achter deze groene zone, achter het tracé van de Maastunnel bevindt zich nog een derde Rijksmonument, het prachtige Park met zijn eeuwenoude bomen, charmante vijvers en lanen, en een paar landhuizen waar je zomers buiten en in de winter binnen kunt genieten van een drankje of wat eten.

Dit mooie geheel wordt nu bedreigd door het ongevraagd initiatief van een machtige private woningbouw- en beheercombinatie. Deze bouwlustige partij wil in deze smalle groene zone een 800 meter lang woongebouw oprichten van zo’n dertig (!) meter hoog, om zo een bijdrage te leveren aan de gemeentelijke wens om in binnenstedelijk Rotterdam 18.000 woningen in één collegeperiode van vier jaar te bouwen. Daarvan zijn er nu nog een kleine drie jaar over en de mogelijke bouwplaatsen moeten bijeengesprokkeld worden op open plekken, pleintjes, groentjes, randen, oevers en zo meer.

Het is dus een monstrueuze opgave, waaraan men zich vertilt omdat ook wethouders nu eenmaal verzet en tegenkanting tegen komen.  Zo is tegen de bebouwing van de strook aan de Parkhaven, links en rechts van de iconische Euromast krachtig verzet groeiende. Velen (inmiddels ruim 6000 ondertekenaars van een petitie), maar ook omwonenden en vele bezoekers van Euromast, Pannekoekenboot, Berenboot, Midgetgolf, uitzichtgenieters, zij willen dat niet laten gebeuren.

Onze onvermoeibare en kundige stadgenoot Willem Pijbes zagen wij in de Wereld Draait Door  een enthousiast verhaal houden over kunst in het landschap, anders gezegd (door hem): de museale wereld gaat de straat op, het landschap in. En hij toonde van deze “buitenkunst” mooie voorbeelden.

Maak een gebied voor alle Rotterdammers

Maar wij hebben ze ook in eigen land, de landschapskunst in bijvoorbeeld de nieuwe provincie Flevoland, kent een aantal van deze bijzondere objecten. Wij hadden vroeger Sonsbeek buiten de perken in Arnhem, en zo meer. Maar laten wij dichter bij huis blijven: in ons eigen Park naast de Euromast ligt een bijzonder leuk kunstwerk dat niet alleen mooi is om naar te kijken, maar ook de kinderen verleidt om in en mee te spelen.

Nu is het aardige dat Wim Pijbes zich met zijn stichting Droom en Daad wil inspannen om het Park tot “het mooiste Park van Europa te maken”. En dat doet ons Rotterdammers natuurlijk goed. Maar waarom zouden wij die bijzondere groene strook links en rechts van de Euromast daar niet bij betrekken?

Er staan al twee prachtige museale objecten (Euromast en Tunnelgebouw), waarom dat niet aangevuld met speelse en aantrekkelijke kunstobjecten die van deze strook een heel bijzondere beleving, voor stad- en landgenoten, en voor mensen van buiten kunnen maken? Dat kost geld, maar de tijd is er om daaraan te werken en niet alles hoeft direct klaar te zijn.

Geheel anders dan de in tijd en geld geforceerde bouw van 700 woningen die het hele omgevende gebied grote en onherstelbare schade toebrengt. Deze zone kan voor alle Rotterdammers een plezierige plek gaan vormen, waarin mooie en ook leuke kunstwerken de mensen kunnen verbazen en verpozen. Met daarnaast voldoende gelegenheid voor de spelende, dromende en proevende mens, en niet te vergeten: kind.

Volop uitzicht op de Maas en Parkhaven

Volop uitzicht op onze Maas en de Parkhaven, het fraaie samengaan van Maas en Schie, met op de achtergrond de Rotterdam. Toegegeven, een schip van bijleg, maar toch een prachtig beeld om van te genieten als je over de Parkhaven loopt of fietst, of lekker op een bankje zit.

Wij vroegen het natuurlijk ook aan Wim Pijbes. “Zéér mee eens,” is zijn krachtige antwoord. Dus deze oproep aan de gemeenteraad: kijk nog eens anders naar de bijzondere plek in Rotterdam, laat het gebied niet kaalslaan en onder zand bedelven. Bedek deze unieke locatie niet voor eeuwig met steen, staal en glas,  maar bestem het voor een fraaie en aantrekkelijke zone van kunst- en speelse objecten.

Roep een paar wijze en creatieve mensen bij elkaar. Wim Pijbes wil misschien ook zijn geweldige krachten inzetten, en maak van deze zone iets heel bijzonders in de landschappelijke sfeer. De Euromast is er al om richting te geven, evenals het Tunnelgebouw en er staan al veel mooie bomen. Uitzicht en sfeer overal.

Kortom, wat let ons Rotterdammers om nu eens niet een mooie plek te verstenen, maar van deze bijzondere uitloop uit de stad iets heel moois te maken, ten voordele van alle Rotterdammers en niet een paar woningen voor de happy few op een verkeerde plaats, ten schade van veel moois binnen ons bereik.

Als wij ons er tenminste voor willen inzetten en niet een private onderneming opnieuw een massieve stenen kolos de mooie zachte en historische omgeving willen laten verknoeien. De groene zone heette vroeger de Heuvel. Een mooie naam voor een bijzonder gebied. Een gebied voor álle Rotterdammers. Kom op Rotterdammers, laat dit bijzondere gebied niet verkwisten voor wéér een stenen muur!  

Eveline Grosfeld is architectuurhistorica en Henk Licher, stedenbouwkundige en cultuurwetenschapper